حدود فقهي فعاليت سياسي دانشجويان؟

با سلام و احترام خدمت شما, اصل توجه به مسائل سياسي و پرداختن به فعاليت هاي سياسي امري لازم و ضروري است و موجب جلوگيري از لغزش ها و كجروي ها مي شود همانگونه كه امام كاظم عليه السلام فرمودند : « العالم بزمانه لاتهجم عليه اللوابس » « كسي كه آگاه به زمان خويش باشد , لغزش ها بر او هجوم نمي آورند .»( اصول كافي , ج1, ص 31) آنچه مسلم است اين است كه روح حاكم بر فعاليت هاي سياسي دانشجويان و ديگر اقشار جامعه بايد , روح ارزش مداري و توجه به دستورات ديني و اخلاق باشد زيرا سياست اسلامي , سياست ارزش و اخلاق محور است بنابراين ضوابط و دستورات ديني و اخلاقي در فعاليت هاي سياسي , همچون فعاليت هاي علمي , فرهنگي و اجتماعي و... رعايت شود .
مقام معظم رهبري در اين باره فرمودند: «من بارها گفته ام كه دانشجو ها بايستي سياسي بشوند يعني فهم سياسي پيدا كنند فهم سياسي غير از سياسي كاري وسياست بازي است, غير از دستخوش جريان هاي سياسي شدن است اتفاقاً فهم سياسي موجب مي شود كه آدم دستخوش جريان هاي سياسي نشود ... دانشگاه بايد سياسي باشد تا دانشجو فريب نخورد و وسيله اي براي كساني نشود كه مي خواهند سر به تن نظام اسلامي و جمهوري اسلامي و هيچ كس ديگر نباشد فقط دنبال قدرت اند هر طور مي خواهد بشود .»( سايه سار ولايت , منشور مطالبات مقام معظم رهبري از دانشگاه و دانشگاهيان , قم , معارف , 1388, ج 4, ص 78-79, بيانات رهبر معظم انقلاب در ديدار دانشجويان و مسئولان دانشگاه تبريز , 27/6/78)
«در يك جامعه زنده همه موظف به تلاش سياسي اند , تلاش سياسي , غير از سياست زدگي و سياست بازي است . تلاش سياسي يعني آگاه شدن از جريان كنوني جامعه و خطراتي كه آن را تهديد مي كند و مشخص كردن جبهه دوست و دشمن و گرفتن موضع مناسب در قبال اينها , اين فهم سياسي براي همه لازم است و به دنبالش تلاش هم هست . اين بايد با ملاك هاي ناشي از همين معرفت اسلامي منطبق باشد . اگر اين ملاك ها در دست يك فعال سياسي نباشد , جبهه حق و باطل را با هم مخلوط مي كند و از هم تمييز نمي دهد .»( همان , ج5, ص 26, بيانات در ديدار دانشجويان و دانش آموزان طرح ولايت , 17/5/81)
در اينجا مناسب است به مهمترين بايسته ها و ضوابط شرعي و اخلاقي فعاليت سياسي دانشجويان از منظر مقام معظم رهبري اشاره كنيم.
1. محور قرار دادن نيت الهي و اخلاص
ايشان در اين باره فرمودند: «اگر مبارزه ادامه دارد , مبارزه هم احتياج به آگاهي دارد , احتياج به اتحاد , اخلاص، دلسوزي و استخدام همه نيروي دروني خودتان به عنوان يك جوان آگاه دارد . در هر حركتي براي خدا قصد قربت كنيد . آن حركتي را كه فكر مي كنيد لازم است , آن سخني را كه فكر مي كنيد بايد آموخت يا بايد گفت , آن چيزي را كه فكر مي كنيد بايد كرد , همه را با همان قصد قربت و نيت خوب انجام بدهيد . اين انقلاب بر روي دوش شما و ميليون ها انسان مؤمن و مخلص از قبيل شما در طول سال هاي آينده به سر منزل مقصود خواهد رسيد .»( همان , ج2, ص 175, بيانات در ديدار با رؤساي دانشگاههاي سراسر كشور , 6/12/76)
2. رعايت تقوا و آرمان هاي اسلامي و انقلابي
ايشان در اين باره فرمودند : « در اتخاذ مواضع سياسي هم همين تقوا لازم است .آن جايي كه مي خواهيد موضع گيري سياسي بكنيد , بايد توجه داشته باشيد كه آيا اين موضع , موضعي است كه با آرمان هاي انقلابي با آرمان هاي اسلامي و بامصالح عالي اين كشور منطبق و موافق است يا نه اينجا جايي است كه تقوا اثر مي گذارد . .. آن چيزي كه بعضي را به يك موضعگيري مي كشاند بر خلاف آنچه ادعا مي كنند , حب و بغض ها , خلقيات , ضعفها , طمع ورزي ها , ترس ها و از اين قبيل چيزهاست ... اين موضعگيري صحيحي نيست , اين اقدام پرهيزگارانه و برخاسته از تقوا نيست . »( همان , ج4 , ص 201, بيانات در ديدار با جمعي از دانشجويان , 17/9/79)
3. ميانه روي و پرهيز از هر گونه افراط و تفريط
همچنين فرمودند :«كار سياسي در دانشگاه نبايد حالت افراط و تفريط داشته باشد , يك وقت هست كه تفريطي وجود دارد , اصلاً دانشگاه همين طور مثل يك مرده است , اين همه جوان وجود دارند كه گاهي در مسائل سياسي نه موضعي مي گيرند و نه حرفي مي زنند بنده در يك موقعي گفتم خدا لعنت كند كساني را كه دانشگاه را به اين طرف سوق مي دهند يك وقت هم دانشجو را در همه مسائلي كه هيچ ارتباطي با او ندارد , مسائل و مشكلات گوناگوني كه مربوط به گروهها و جناح هاست , بيايند وارد كنند , از نيروي جوان او استفاده كنند و او را اين طرف و آن طرف بكشانند , اين هم به نظر من افراط است .»( همان , ج3, ص 259-260, بيانات رهبر انقلاب در جلسه پرسش و پاسخ با مديران مسئول وسردبيران نشريات دانشجويي , 4/12/77)
همچنين فرمودند : «دانشجو عنصري خوب , بسيار عزيز و مهم است و بايد آنچنان كه حق اوست , با او رفتار كرد , حق او اين است كه او را براي كارهاي سياسي جريان هاي مخل و مضر و ناراحت ابزار نكنند , بگذارند او درس بخواند و وسيله در س خواندن را هم برايش فراهم كنند اما او را آنچنان نكنند كه نسبت به مسائل كشور و مسائل جاري و سرنوشت ساز , بي تفاوت و بي اطلاع باشد .اينكه مي گوييم اگر دانشجو توجه به سياست نداشته باشد , عيب دارد , عيبش اين جاست كه اگر به سياست بي توجه باشد , معنايش اين است كه نسبت به آنچه در جامعه مي گذرد و نسبت به سرنوشت و آينده جامعه و مهام جامعه كه او فردا بايد متصدي امور آن شود , بي تفاوت خواهد بود .»( همان , ج2, ص 171, بيانات در ديدار با رؤساي دانشگاههاي سراسر كشور , 6/12/76)